ภาวะเด็กท้องเสีย รักษายังไง?

โรคอุจจาระร่วงเป็นปัญหาสุขภาพที่พบบ่อยในเด็ก โดยเฉพาะเด็กอายุต่ำกว่าห้าขวบ โรคอุจจาระร่วงในเด็กส่วนใหญ่เกิดจากการติดเชื้อไวรัส เช่น โรตาไวรัส อะดีโนไวรัส แอสโตรไวรัส เอนเทอโรไวรัส โคโรนาไวรัส ฯลฯ ไวรัสเหล่านี้มักติดต่อผ่านทางอาหารและน้ำที่ปนเปื้อน

อาการท้องร่วงมักเริ่มด้วยไข้ต่ำๆ ไอ และเป็นหวัดอ่อนๆ ซึ่งมักจะเป็นอยู่ 1-2 วัน ตามด้วยการอาเจียน ปวดท้อง ปวดหัว และถ่ายเหลวเป็นน้ำ ความรุนแรงของอาการท้องเสียมีตั้งแต่เล็กน้อยไปจนถึงรุนแรงมาก และส่วนใหญ่มักไม่มีมูกหรือเลือดปน

ORS (สารละลายคืนน้ำในช่องปาก) เป็นวิธีการรักษาอาการท้องร่วงในเด็กที่ได้ผลดีที่สุด แนะนำให้ให้ 50 มล./กก. ใน 4 ชั่วโมงแรกสำหรับเด็กที่มีภาวะขาดน้ำเล็กน้อย และ 100 มล./กก. ใน 4 ชั่วโมงแรกสำหรับเด็กที่มีภาวะขาดน้ำปานกลาง เพื่อลดอาการอาเจียน สามารถใช้ตักป้อน ORS ทุก 1 นาที และควรกระตุ้นให้เด็กคุ้นเคยกับรสชาติของ ORS หลังจากให้ ORS แล้ว เด็กสามารถรับประทานอาหารและดื่มน้ำได้ตามปกติ แนะนำให้ให้ ORS 10 มล./กก. ต่อการถ่ายอุจจาระเหลว 1 ครั้ง (สูงสุด 240 มล./ครั้ง) ใน 1-3 วันแรก เพื่อป้องกันภาวะขาดน้ำ

นอกจาก ORS แล้ว ยังมียาบางชนิดที่สามารถใช้เพื่อ รักษาอาการท้องร่วงในเด็ก อาการคลื่นไส้อาเจียนสามารถรักษาได้ด้วยยา เช่น Ondansetron, Domperidone และ Metoclopramide Racecadotril เป็นสารออกฤทธิ์ของยาที่จับกับเอ็นไซม์ enkephalinase ทำให้ไม่สามารถย่อยสลาย enkephalin ได้ Enkephalin ทำหน้าที่ยับยั้งการหลั่งของคลอไรด์และของเหลวในโพรงลำไส้ ส่วน rececadotril สามารถใช้ได้ในทารกและเด็กอายุตั้งแต่ 3 เดือนขึ้นไป เด็กอายุมากกว่า 3 เดือนสามารถรับประทานได้ 15 มก./กก. ทุก 8 ชั่วโมง ในขณะที่ผู้ใหญ่สามารถรับประทาน 1 เม็ดทันทีเมื่อมีอาการ จากนั้นให้รับประทาน 1 เม็ด 3 ครั้งต่อวัน

ตัวดูดซับสารพิษ เช่น Diosmectite ยังสามารถใช้รักษาอาการท้องเสียใน เด็ก. Diosmectite เป็นสารธรรมชาติของ Hydrated aluminomagnesium silicate ซึ่งมีคุณสมบัติในการจับกับเยื่อเมือกของระบบทางเดินอาหาร ช่วยลดการอักเสบของเยื่อบุลำไส้ ดูดซับสารพิษ ทั้ง Endotoxin และ Exotoxin และช่วยซ่อมแซมเยื่อบุลำไส้ที่อักเสบ เด็กอายุต่ำกว่า 1 ปีรับประทานได้ 1 ซองต่อวัน เด็กอายุ 1-2 ปีรับประทานได้ 1-2 ซองต่อวัน และผู้ใหญ่รับประทานได้ 2 ซองในครั้งแรก จากนั้นครั้งละ 1 ซอง 3 ครั้งต่อวัน

ใน สรุป โรคท้องร่วงในเด็กอาจเกิดจากการติดเชื้อไวรัสและมักติดต่อผ่านทางอาหารและน้ำที่ปนเปื้อน อาการมีตั้งแต่เล็กน้อยไปจนถึงรุนแรงมาก และ ORS คือการรักษาที่มีประสิทธิภาพสูงสุดในการป้องกันภาวะขาดน้ำ ยาเช่น Ondansetron, Domperidone, Metoclopramide และ Diosmectite สามารถใช้รักษาอาการท้องเสียในเด็กได้ สิ่งสำคัญคือต้องไปพบแพทย์หากอาการของเด็กไม่ดีขึ้นหรือแย่ลง